Dienst Handhaving en Toezicht wonen, Amsterdam Gastvrij, Juli 2018

Dit Zwartboek is buitengewoon nuttig geweest in 2019 en heeft goede dienst naar politiek en media gedaan. Zodra een tweede Zwartboek nodig is zullen we dat hier weer publiceren. Vooralsnog maar eens afwachten wat ons de toekomst met vergunningen e.d. brengt.

Inleiding

In de loop van de tijd bereikten ons steeds meer berichten van gastheren- en vrouwen van Bed & Breakfasts en Vakantieverhuur dat er bij het optreden van de dienst Handhaving en Toezicht sprake is van onheuse bejegeningen tot en met wangedrag. Een eerste inventarisatie daarvan heeft geleid tot een omvangrijk artikel in de Telegraaf van donderdag 28 juni (zie bijlage). Hierbij was evenwel slechts ruimte voor een beperkt aantal meest schrijnende gevallen.

Daarom heeft Amsterdam Gastvrij het initiatief genomen de klachten van zijn leden (en soms niet leden) over het optreden van de dienst systematisch te verzamelen en te bundelen in dit zwartboek.

Het is een levend document. Na onze eerste oproep op 20 juni komen nog steeds verhalen en documenten binnen die een plekje in dit zwartboek verdienen. Wij zullen die toevoegen.

Wij bieden dit zwartboek aan aan de wethouder, de heer Ivens, en aan het hoofd van de afdeling Handhaving en Toezicht, de heer xxx, in de hoop dat we nadere afspraken kunnen maken om dit soort gedrag in de toekomst te voorkomen.

De opbouw van het zwartboek is simpel: we volgen de stappen van de dienst. Zo is er een paragraaf Vooraf waarin we ingaan op het (niet) gemaakte huiswerk waarmee de handhavers binnen treden, of het reageren op meldingen die nergens op slaan, een paragraaf Tijdens waarin we voorvallen bespreken van onjuiste informatieverzameling en intimiderend optreden, een paragraaf Na Afloop waarin missers bij de toegezonden brieven met (voorgenomen) boetes en dwangsommen aan de orde komen en voorbeelden worden benoemd van niet nagekomen bezwaarschriften of gerechtelijke veroordelingen van de gemeente waaraan geen gevolg wordt gegeven. Tenslotte is er een paragraaf over Kosten en Opbrengsten waarin de kosten en opbrengsten van Toezicht en Handhaving -voor zover bij ons bekend- op een rij worden gezet.

Verantwoording
Volgens de gegevens van de gemeente zelf (‘Handhaving woonfraude’, maart 2018) werden er 7.783 buitendienst onderzoeken gestart in 2018, onder andere op basis van 1.770 meldingen m.b.t. toeristische verhuur. Deze resulteerden in 526 boetes en sluitingen op basis van overtredingen van de woningverordening of het bestemmingsplan. Dat is 6,5% van de buitendienst onderzoeken en betreft ook illegale wiet-teelt en prostitutie (bron: woningmonitor particuliere verhuur 2017, maart 2018). Preciezere aantallen hebben we nog niet, maar daarover heeft de VVD nu vragen gesteld, dus die worden straks bekend.

Bij Amsterdam Gastvrij hebben zich tot op dit moment 25 mensen gemeld met voorbeelden van misplaatst gedrag. Wij denken niet daarmee compleet te zijn. Vandaar dat is gekozen voor een ‘levend document’, waarmee nieuwe meldingen in het document kunnen worden verwerkt.

Particuliere verhuurders wordt dan ook nadrukkelijk gevraagd hun ervaringen met ons te delen via info@amsterdamgastvrij.com

Dit zwartboek is gebaseerd op verhalen die ons door onze leden zijn verteld. De namen van de getroffen verhuurders zijn bij Amsterdam Gastvrij bekend.

Wij hopen hierover op korte termijn met de Dienst Handhaving en Toezicht in gesprek te kunnen en afspraken te maken om deze misstanden in de toekomst te voorkomen.

Vooraf

De gemeente weigert vooraf te checken of je je B&B naar de regels hebt ingericht.

Soms is de dienst H&T telefonisch nog gedurende twee stappen telefonisch of per mail bereidwillig, maar daarna stopt de communicatie of wordt nadrukkelijk gezegd dat ‘het beleid is dat er geen inspectie vooraf wordt gedaan en dat de regels op de website duidelijk zijn’. Langs komen is er dus niet bij. Wij vermoeden dat dit komt omdat de regels rond onderwerpen als zelfstandigheid en verplichte aanwezigheid ook de medewerkers van de dienst niet altijd duidelijk zijn en men niet ‘vastgepind’ wil worden op uitspraken. Als de regels zo duidelijk waren, was er niet zoveel handhaving nodig.
Telefonische vraag: hoe kan ik aanwezig zijn als ik op dat moment moet bevallen? Antwoord: beter plannen en in tweede instantie: sluiten.
Zonder vereiste papieren binnen (willen) komen.

De gemeente doet zijn huiswerk vooraf niet

Een aankondigde boete had als grond dat er sprake zou zijn van onttrekking van woonruimte. In het kadaster staat de betreffende ruimte echter genoteerd als ‘overig gebruik’ en expliciet niet als woonruimte. Pas na indiening van een zienswijze werd de voorgenomen boete ingetrokken. Men had dit vooraf kunnen weten.
Aan de aanwezige toeristen wordt gevraagd of men een B&B heeft gehuurd. Deze zeggen ‘nee’, terwijl de ruimte als zodanig bij de gemeente geregistreerd staat.
Het overhandigen van een brief waarin staat dat men de stand van zaken van huurwoningen onderzoekt. Terwijl het gaat om een koopwoning.
Beschuldiging dat men aan vakantieverhuur doet, terwijl het gaat om een aangemelde B&B waarover al jaren toeristenbelasting wordt betaald.

In het wilde weg wat doen

Tot twee keer toe (2017) staan er twee handhavers voor de deur. Beide keren teruggestuurd omdat de eigenaar vond dat de komst nergens op sloeg. Nooit meer iets over gehoord.
In oktober 2017 een voorgenomen besluit last onder dwangsom opgelegd. Tot op vandaag (juli 2018) nooit meer iets van gehoord.

Bedrog

Op verzoek om opheldering over regels voor vergunning, vragen naar adres en in plaats van opheldering te verschaffen de dienst H&T sturen en later in brief van hoorzitting melden dat men ‘zichzelf heeft aangegeven’.

Jaloerse buren

Jaloerse buren melden overlast als er geen gasten zijn.

Tijdens

Intimidatie

Het aanspreken van buren met de mededeling dat men klachten heeft ontvangen en de vraag of zij misschien ook klachten hebben.
Tegen de gasten zeggen dat de verhuur illegaal is en er vermoedelijk dezelfde dag uitgezet zullen worden.
Zeggen terug te komen met de politie en dat de deur er dan uit zou gaan, zonder verdere onderbouwing.
Sluiting voor een maand op grond van een administratieve vergissing die heel makkelijk oplosbaar bleek. Daarna ook gewoon weer open.
Binnen willen komen als de eigenaren aan het werk zijn en er alleen een ziek familielid is om rond te leiden en niet willen wachten tot dezelfde avond of de volgende dag.
Een verbod op een slaapbank in het huis (niet B&B) omdat daar ‘een toerist op zou kunnen slapen’.
Een boete omdat er naast vier toeristen ook een vader overnachtte die de avond tevoren bij zijn zoon op bezoek was en niet meer naar huis kon.
Sluiten van een B&B voor drie maanden ‘om de loop eruit te halen’. Terwijl hij daarna gewoon meer open mocht.
Bij short stay binnen vallen, vier gasten aantreffen, maar op barse toon zeggen dat dit een overtreding is omdat het er maar twee mogen zijn. Dat is pertinent onjuist, zowel in de vergunning als op de website van de gemeente.
Aanvankelijk in overleg met gemeente een verbouwingsplan laten zien waar men terug gaat van 3 naar 2 kamers. Daarover brief beloofd, maar niet gekregen. Dan opeens toch bezoek van BOA. Aanvankelijk excuus voor niet versturen van brief en belofte dat nog dezelfde week te doen. Twee dagen later met brandweer op de stoep om alles te sluiten vanwege ‘illegaal hotel’.
Bij Voorgenomen Last onder bestuursdwang foto’s van ‘volledig ingerichte keukens’ produceren, terwijl je kunt zien dat het om twee blokjes gaat.
Stellen dat er fietsenrekken voor de deur staan, die er niet staan. Op straat staan wel 20 fietsen, maar die hebben niets met de B&B te maken.
Alle termijnen worden tot de laatste dag gerekt (als gemeente verliest).

Valsheid in geschrifte

Het maken van valse tekeningen van twee gasfornuizen die er niet waren en op grond daarvan een boete opleggen wegens te grote ‘zelfstandigheid’. Dit werd niet rechtgezet bij het indienen van een zienswijze. Pas bij de bezwarencommissie is dit ingetrokken als onzinnig. Aangifte gedaan wegens valsheid in geschrifte.

Onduidelijke regels

Je B&B staat bij de KvK op 2 namen, beide namen staan ingeschreven op het adres, het koppel is getrouwd, vraag: mag je onder deze voorwaarde de B&B samen runnen (dus ook: een op vakantie ander niet)?
Mag een B&B in een ruimte die zowel woon- als bedrijfsruimte heeft in de akte van splitsing
Code slot: gasten zelf naar binnen, later de check in als je thuis bent?
de gemeente vermeldt dat de gastenverblijven zich in de woning dienen te bevinden en dat deze dus niet van de woning mogen zijn afgescheiden. Het is niet duidelijk op welke bepaling in de Huisvestingsverordening deze voorwaarde van de gemeente precies is gebaseerd.
Steeds weer terugkerende discussie: hoe kijkt de gemeente aan tegen de volgende keukensituatie: aanrecht, wasbak, kraan, koffiezetapparaat en stopcontact (geen gasaansluiting geen microwave/oven).
Sloten op deuren, waar mag het wel en waar niet en wat voor type slot.
Je vijfde gast is een baby, 0-1 jaar oud, is deze familie welkom of moet je deze familie de rug toe keren. Zelfde soort vraag, is een baby een persoon?
In hoeverre kijken BOA's nu naar persoonlijke spullen in de kamers die worden verhuurd, in welke situaties is dit van belang en in welke juist niet?
Toestemming bank/verzekering maar is niet echt relevant voor de gemeente.
Waar staat dat men aan een B&B niet meer dan een maximum bedrag mag verdienen?

Na afloop

Geen vervolg/onwetendheid over eigen eerdere optreden

Na het opleggen van een voorgenomen boete aan zowel huurder als eigenaar eerst 3 maanden dicht en daarna 9 maanden stilzwijgen van de kant van de gemeente. Dan opnieuw langs komen met andere BOA’s. Dan is alles (zonder verdere wijzigingen) opeens goed, en weet men ook niets af van eerder bezoek.
Na een jaar een procedure begonnen wegens niet tijdig beslissen.
Een procedure wegens verkeerd optreden winnen bij de bezwarencommissie, maar de gemeente handelt niet naar de uitspraak van zijn eigen bezwarencommissie, omdat het ‘slechts een advies’ is. Daarover wordt een rechtszaak aangespannen. Deze wordt gewonnen, maar nog steeds is de gemeente in gebreke bij het betalen van de aan de gemeente opgelegde dwangsom(men).
Bij verloop van bezwaarprocedure opening onder voorwaarden toestaan (verwijderen van wateraansluiting). Gemeente verliest (na maximale termijnen) de bezwaarprocedure, kan alles weer teruggezet worden.
Op aangetekende brieven van advocaten om onjuiste beschuldiging over aantal gasten in short stay recht te zetten is al 9 maanden geen antwoord. Nu is de ombudsman ingeschakeld.
Op het indienen van een klacht via het gemeentelijk klachtenformulier komt vaak geen antwoord.
Na aanvankelijk wederzijds voornemen één en ander in der minne te schikken toch een boete opleggen en nu in gerechtelijke procedure.
Na bezoek gesloten omdat er sprake zou zijn van een aparte voordeur. Dat was niet het geval. Het was een binnendeur. Die toch weggehaald. Daarna was het opeens goed. Wel 4 maanden verder.

Onduidelijkheid Bestemmingsplan

In 2017 wordt woningdelen onderworpen aan vergunningenstelsel. Als bestemmingsplan ‘wonen’ is mag er alleen een ‘huishouden’ wonen. Na weigering in eerste instantie plus verbouwing en aanvraag vergunning, blijkt uiteindelijk dat vier mensen die huiskamer delen en één rekening betalen ook een ‘huishouden’ zijn.(Mail de heer Zwiggelaar, Case Manager). Alles voor niets.

Kosten en opbrengsten

2017

Aantal dossiers: 7.783

Aantal meldingen: 1.770

Aantal invallen: onbekend

Aantal opgelegde (voorgenomen) boetes/dwangsommen: 526

Kosten 450 ambtenaren (Ivens in Telegraaf) = € 25 miljoen*

Kosten juridische procedures: onbekend

Opbrengst boetes: €4,5 miljoen???

Herwonnen woningen: 250 (opgave Ivens?)

Kosten per herwonnen woning: € 150.000???

Aantal boetes/dwangsommen per dossier: 6%

Ingetrokken boetes: onbekend

Effectieve inning van boetes: onbekend

Teruggewonnen woningen voor woningmarkt: 3% van aantal dossiers

* Op basis van een bruto loon van € 3.000 (bron: binnenlands bestuur) en berekening naar bruto/bruto kost een ambtenaar 45.000, exclusief werkplek. Een werkplek kost gemiddeld 9.000

Kortom de totale kosten zijn € 55.000, x 450 = € 25.000.000,-(afgerond)

DIT KAN EFFECTIEVER…
Al deze regels zorgen voor veel ophef, maar lossen geen problemen op

Tenslotte:

Dit zwartboek richt zich op het optreden van de dienst Handhaving en Toezicht.

Wie alle verhalen tot zich neemt wordt evenwel eens te meer getroffen door de onuitlegbaarheid van alle ‘overtredingen’.

Welk probleem wordt opgelost met een deur meer of minder, wel of geen gasfornuis, of douche, het wel of niet aanwezig (mogen) zijn als je gasten arriveren, een codeslot, het verbod op een slaapbank voor je vader, het opjutten van jaloerse buren, enz. enz.

Over nut en noodzaak van alle regels gaat de dienst H&T niet. Die dienst moet doen wat de politiek opdraagt. Maar het is moeilijk het allemaal te lezen zonder getroffen te worden door de futiliteit van het beleid. Daar blijft Amsterdam Gastvrij zich tegen verzetten.